Linux Directory Structure
Bir önce ki makalemde File System hakkında bilgi vermiştim, şimdi Linux Dizin yapısına daha derinlemesine bir giriş yapacağız. Dosya sistemi iki genel yapıdan oluşur.
• SuperBlock
Linux
File System
Dosyalarımız kısacası bütün verilerimiz fiziksel diskler üzerinde tutulur. Bu diskler üzerinde tutulan veriler üzerinden kopyalama, yönetme, oluşturma veya düzenleme yapmamızı sağlayan şey File System’dir. Diğer bir tanıma göre dosya sistemi, bir do
• Unix bir işletim sistemi modelidir, Linux ise Unix üstünden üretilmiş bir işletim sistemidir.
• Bir çok Unix işletim sistemi kapalı kaynak kodlama ile çalışmaktadır, Linux ise tamamen open source(açık kaynak) olgusunda çalışmaktadır.
• Aslında Linux bilinenin aksine bir işletim sistemi değildir, bir işletim sistemi çekirdeğidir(kernel)
• Linux, UNIX‘den ilham alınarak yapılmıştır fakat her şey tekrardan ve sıfırdan yazılmıştır.
• Unix, multiuser bir yapıda, multitasking şeklinde çalışan bir işletim sistemidir.
• Unix ticari bir kaygı güderek, çalışanları tarafından yapılan kapalı kaynak bir sistem iken, Linux “GNU” projesi altında, açık kaynaklı dış dünyanın geliştirebileceği şekilde kodlanan bir çekirdektir.
• Aslında Linux dağıtımlarının yapıldığı bir çok işletim sistemi GNU tarafından yapılmaktadır.
• GNU açılımı = GNU is not Unix.
Linux/GNU ile ilgili uzun ve detaylı bir makale yazacağım, şu an için bu ikisi arasında bulunan kısa görünen ama oldukça önemli olan farkları görmenizde fayda var.
Shell tam olarak Kernel‘ın, dışını kaplayan bir kabuktur. Yani Shell katmanında dış işlemler yapılır ve içeriye gönderilir. Kullanıcı kernel ile konuşamayacaktır böyle bir durumda bir dosyayı yerinden hareket ettirmek bile imkansız bir hale gelecektir fakat biz shell yardımıyla bu işi yaparız. Shell karşımıza bir komut satırı olarak çıkar. Shell aracılığıyla yazdığımız komutlarla, aslında Kernel (çekirdek) tarafına bir işlem gönderir, kernel içinde işlem yapmasını sağlarız.
Gelişmiş shell yapısına örnek vermem gerekirse grafik arayüz(GUI) buna en doğru örnek olacaktır. Örneğin linux komut satırını açtık ve bir klasör oluşturmak istedik,
“mkdir dosyalarim”
Kernel’a gereken emir yollandı ve kernel bu işlemi uyguladı. Aslında grafik arayüzünde de tam olarak aynı şeyi yapıyoruz sadece yapma yöntemimiz değişik. Sağa tıkla, yeni bir klasör yarat ve bitti. Shell basit mantıkta budur.
Shell (Kabuk) Programlama
Evet yukarıda da basit bir şekilde bahsettiğim gibi bir çok ihtiyacımızı Shell üzerinden karşılayacağız. Şimdi sistem yöneten herhangi bir kişinin karşısına Shell Programlama tam olarak nerede çıkar derseniz basit bir örnekle başlayalım.
Ortamınızda bulunan 20 tane makineye aynı işlemi yapmanız gerekiyor. Basit bir örnek vermem gerekirse sıralı IP‘ler üzerinden her makinenin masaüstüne bir dosya açmanız, ya da aynı dosyayı her birine kopyalamanız gerekiyor. Burada hangi işlemi yapacağınız pek farketmeksizin, 20 kere aynı işlemi tekrarlamanız gerekecektir. Bu gibi durumlardan kurtulmak için çeşitli Shell Dilleriyle bir script yazarak, tek bir hamlede bu işi bitirebilirsiniz. Döngüler ve case deyimleri shell script ile ifade edilen dosyalarda tek bir dosya içerisinde kullanılabilir.
Önemli not : Bir önce ki makalelerimde de bahsettiğim gibi şu an sizleri yormadan, basit bir giriş yapıyorum. Derinlemesine bilgiler, uygulamalar ve scriptleri ileri ki makalelerimde detaylı anlatacağım, okuduğunuz için teşekkürler.
Kernel, yani işletim sistemi çekirdeği makinemizin hardware (donanım) ve software (yazılım) arasında ki köprüye denir. Bütün bağlantı kernel üzerinden yapılır, kernel bir işletim sisteminin kalbidir. İşletim sisteminin temel ve olmazsa olmaz fonksiyonları kernel üzerinden yürütülür. Yaşadığı sürece sistem çağrılarına cevap veren kernel, eğer cevap vermeyi kestiyse işte o mavi ekran karşınıza gelecektir.
Kernel‘in başlıca görevleri şunlardır
• Process Management
İşletim sistemi içinde çalışan her program bir işlem üretir. Kısacası programların yarattığı işlemlerin yönetilmesini sağlar. Gerçekleştirilen her işlemin, gerçekleştirildiği sistemden sürekli olarak bir talepleri olmaktadır ve bu taleplerin karşılanması, işlemi adil sıraya sokma görevleri işletim sisteminin kernel‘ına aittir.
• Input/Output Management
Dış donanımların yönetilmesi ve donanımların duyduğu işlem, hafıza ve benzeri ihtiyaçların sistem içinde çözülmesini, işlemesini sağlamaktır. İşletim sisteminin birincil amacı Input/Output birimlerinin oluşturduğu karmaşıklığı kullanıcı tarafında gizlemektedir. Tamponlama ve Aygıt sürücüsüne bir arayüz vermekten sorumludur.
• Memory Management
Kernel, kendisi dahil o anda çalışan bütün işlemlerin memory gereksinimini en iyi şekilde karşılar ve bu işlemi yaparken paging ve segmentation kullanır.
• Device Management
Sisteminize bağlı bütün aygıtların çalışmasını, kontrolünü o an duydukları işlemci ve hafıza ihtiyaçlarının karşılanması ve bütün aygıtlar arasında/işletim sistemi parçalarının birbirlerine erişimini sağlar.
• File Management
Diskinizin üzerinde tutulan her dosyanın takibi, raporlanması, disk üzerinde en verimli halde tutulması, hızlı erişilmesi ve temel güvenliğinin sağlanmasını sağlar. Okuma/Yazma ve taşıma gibi işlemleri icra eder.
Bu makalemde temel bilgilere girdim fakat burada bahsedilen her işlem ve konu ile ilgili uzun makaleler yazacağım, okuduğunuz için teşekkürler.